Exercicio III: Explica a posición dos clíticos en cada caso.

1)  Oxalá te decates algún día!
2)  Marcho xa porque me doe a cabeza.
3)  O demo te leve!

4)  Facilmente o ía adiviñar porque non era nada discreto.
5)  Dixo que non o sabía, pero intúo que era mentira.
6)  Nada o pode xustificar. 
7)  Aínda que todos mo dixeron, eu intentei facerme a tola.
8)  As saias que che merquei eran de máxima calidade.
9)  Creo que che ía gustar esta película, a temática éme moi similar ao teu estilo.

10) Nalgures te espera o amor da túa vida, xa verás.

SOLUCIÓNS

1) Enunciado enfático.

2) Precedido dunha conxunción.

3) Enunciado enfático.

4) Está precedido duna adverbio.

5) Precedido dunha conxunción/ 

6) Precedido dun indefinido.

7) Precedido dun indefinido.

8) Precedido dunha conxunción

9) Precedido dunha conxunción / colocación normal do pronome

10) Precedido dun indefinido.

Exercicios II: Corrixe os erros e explícaos.

1)  Eu non voume de aquí.
2)  Me manquei a man e miña nai se preocupou moito.
3)  Eu xa esperábamo del, que ben coñézoo.
4)  Me chamou hoxe e me dixo que queríame invitar ao cinema.
5)  Calquera dille nada a ese rapaz, co xenio que ten...
6)  Xa sei que fixestes as paces porque era o que mellor convíñavos.
7)  Pois me creo todo o que me dis, para a túa sorpresa.
8)  Oxalá chámeme hoxe!
9)  Discretamente fíxome un xesto coa man e entendín o que queríame dicir.
10) Para ser honestos, si que fíxoo ben.





SOLUCIÓNS


1)  Eu non me vou de aquí.

Adverbio de negación "non" que provoca a próclise do pronome.

2)  Manqueime a man e miña nai preocupouse moito.

Son as colocacións normais do pronome átono con respecto ao verbo, é dicir, a posición enclítica. Non hai ningún elemento que altere dita posición, de maneira que se manteñen.

3)  Eu xa mo esperaba del, que ben o coñezo.

No primeiro caso, podemos ver a presenza do adverbio "xa", o cal provoca a próclise do clítico.
No segundo caso, o que provoca a próclise é a presenza da conxunción "que".

4)  Chamoume hoxe e díxome que me quería invitar ao cinema.

Os dous primeiros casos corresponden á colocación normal do pronome (enclítica).
No terceiro prodúcese a próclise do pronome debido á presenza da conxunción "que".

5)  Calquera lle di nada a ese rapaz, co xenio que ten...

Despois do pronome indefinido, o pronome colócase en posición proclítica.

6)  Xa sei que fixestes as paces porque era o que mellor vos conviña.

Posición proclítica debido a que está introducido por unha conxunción "que".
7)  Pois créome todo o que me dis, para a túa sorpresa.

A conxunción "pois" non produce a próclise do pronome, polo que se mantén na súa posición normal. 

8)  Oxalá me chame hoxe!

Debido ao carácter desiderativo da oración, vai en posición proclítica. 

9)  Discretamente me fixo un xesto coa man e entendín o que me quería dicir.

No primeiro caso, colócase antes do verbo debido á presenza dun adverbio.
No segundo, colócase antes posto que hai unha conxunción "que".

10)  Para ser honestos, si que o fixo ben. 

Colócase antes do verbo posto que está precedido por unha conxunción "que".

Exercicios I: Colocar estas secuencias de palabras na orde correcta

1)  pensei, / mo /Aínda / o/ que / confirmou. /ninguén
2)  non / exame/ foi / O/ oxalá / difícil, /o / aprobe!
3)  cho/ non / fiar. / Quen/ era/ dixo/ de / era
4)  me/ Enseguida/ enfada
5)  me/ Pois/ sorprendeu/ se / que / non / enfadara
6)   ti / a / a/  Falara / ou / falara/ che/ me/ mín?
7)  Calquera / pensaría / o / ti. / de
8)  puideches / tan / non/ preparado? / facer/ Como / o / ben / se / o / tiñas
9)   elas, / eles./ Non / fixeron / fixeron/ as/ as
10)  deixabas / pola/ ata / Crín / me / que / saír / me / chamaches / preocupada. / que / noite





SOLUCIÓNS


1)  Aínda que o pensei, ninguén mo confirmou
2)  O exame non foi difícil, oxalá o aprobe!
3)  Quen cho dixo non era de fíar.
4)  Enseguida me enfada.
5)  Pois sorprendeume que non se enfadara.
6)   Falarache a ti ou falarame a mín?
7)  Calquera o pensaría de ti.
8)  Como o puideches facer tan ben se non o tiñas preparado?
9)   Non as fixeron elas, fixéronas eles.
10)  Crín que me deixabas saír pola noite ata que me chamaches preocupada.

Regras para a colocación dos clíticos.

1.      Nas oracións declarativas negativas onde aparezan “ningún”, “nunca”, “non”, “nada” e “ninguén” diante do verbo, o pronome persoal átono vai en posición enclítica.

Exemplos:

-          Non che podo dicir con seguridade a que hora imos. BEN

-          Non pódoche dicir con seguridade a que hora imos. MAL

-          Nada me gusta máis que escoitar música clásica. BEN

-          Nada gústame máis que escoitar música clásica. MAL

-          De tódolos exemplos, ningún me convenceu. BEN

-          De tódolos exemplos, ningún convenceume. MAL

2.      Nas oracións exclamativas e nas interrogativas que estean introducidas por un adverbio ou por un pronome que sexa exclamativo ou interrogativo, o clítico tamén vai antes do verbo.

                        Exemplos:

-          Quen te avisou de que o concerto era a esa hora? BEN

-          Quen avisoute de que o concerto era a esa hora? MAL

-          Como me gustaría que me invitase! BEN

-          Como gustaríame que me invitase! MAL

3.      O mesmo ocorre cando antes do verbo hai un pronome relativo:

Exemplo:

-          A festa que che dixen non vai ser en Lugo. BEN

-          A festa que díxenche non vai ser en Lugo. MAL.

*O marcado en azul é o pronome relativo

4.      Algo semellante ocorre cos enunciados enfáticos, pois cando estes se realizan, obrigan ao pronome átono a levar unha posición proclítica:

            Exemplo:

                        -Oxalá me fixese máis caso! BEN

                        -Oxalá fixéseme máis caso! MAL

                        -O demo te leve! BEN

                        -O demo lévete! MAL

5.      Coa maior parte dos adverbios (axiña, algures, inclusive, moito, talvez, xa, etc.) incluídos os rematados en “-mente”.

Exemplos:

      -Xa me dixo que non che ía gustar a sorpresa. BEN

      -Xa díxome que non che ía gustar a sorpresa. MAL

      -Enseguida me enfada. BEN

      -Enseguida enfádame. MAL

      -Rapidamente volo levo! BEN

      -Rapidamente lévovolo!  MAL

6.      Cos pronomes indefinidos tamén se dá esta situación:

                        -Alguén mo dixo, mais non me lembro quen foi. BEN

                        -Alguén díxomo, mais non me lembro quen foi. MAL

                        -Calquera o diría a estas alturas! BEN

                        -Calquera diríao a estas alturas! MAL

7.      Coas conxuncións e locucións conxuntivas (que, se, porque, xa que...)

      -Supuxen que che gustaría. BEN

      -Supuxen que gustaríache. MAL

·        EXCEPCIÓNS A ESTA REGRA:

a)     A conxunción “pois” non produce a próclise do pronome, senón que este segue a colocarse DESPOIS do verbo:

“Pois fíxoo moi ben ao meu parecer”

b)     Se a conxunción funciona como un marcador discursivo, volvemos a estar fronte un caso de ÉNCLISE do pronome

“É que... díxenche que iso non se podía facer.”

c)      Finalmente, se a conxunción disxuntiva ten un valor exclusivo, tamén se coloca o clítico detrás do verbo.

“Dismo xa ou quéixome a teus pais”